Işık Yılı Nedir?

 APIs You Won't Hate

• Fiziksel Kozmoloji

Işık yılı, bir zaman değil, mesafe ölçüsüdür. Işığın “bir yılda” aldığı yolu; yani yaklaşık 9.5 trilyon kilometrelik mesafeyi ifade eder. Yani gökbilimciler bir yıldız için "10 ışık yılı uzakta" diyorlarsa, yıldızın 95 trilyon kilometre ötede olduğunu kastederler.

Güneş bizden 150.000.000 kilometre uzaktadır. Dolayısıyla Güneş'ten çıkan ışığın Dünya'ya ulaşması yaklaşık olarak 500 saniye, yani 8 dakika 20 saniye kadar sürer. Ancak daha uzak bir cisme bakacak olursak, M13 yıldız kümesi bizden 25.100 ışık yılı uzakta yer alır. Bu da yaklaşık 240.000.000.000.000.000 (240 katrilyon) kilometreye denk gelir ki, M13 aslında evrenin büyüklüğü düşünüldüğünde burnumuzun dibinde sayılır. Bir diğer deyişle, M13'ten çıkan bir ışık Dünya'ya 25.100 yıl sonra ulaşır. Şu anda 2019 yılı içerisinde olduğumuz ve Homo sapiens türünün ortalama 300.000 yıldır ortada olduğu düşünülürse, ne demek istediğimiz daha iyi anlaşılacaktır.

Böylesi büyük ve bol sıfırlı rakamları hem yazmak, hem de dile getirmek biraz zor olduğundan, bilim insanları “halk içinde” ışık yılı ölçütünü kullanmayı tercih ederler. Çünkü tanımlaması ve anlatması kolaydır, “Işık bile o yolu şu kadar yılda ancak gidebiliyor.” şeklinde basitçe izah edilebilir.

Kendi aralarında ise “parsek” denilen bir ölçü birimini kullanırlar. Bir parsek, 3,26 ışık yılına denk gelir. Yani M13 kümesi 25000/3,26 = 7668 parsek, ya da başka bir deyişle 7,6 kiloparsek uzaklıktadır. Bakın, gördüğünüz gibi bu yıldız kümesi burnumuzun dibinde demiştim; sadece 7,6 parsek. Oysa en yakınımızdaki galaksi Büyük Magellan Bulutu 58 kiloparsek uzaklıktadır...